Koning……..Admiraal
Wat ik me afvraag: Schaden de kleinere vergrijpen zoals winkeldiefstal, overvallen en behendige pocketmeesters ons meer dan hooggeplaatste functionarissen die ons een oor aannaaien? Wat ontwricht een samenleving meer? Is het niet logisch dat veel mensen geen vertrouwen meer hebben in politiek of de top van multinationals als er zo met bepaalde zaken wordt omgegaan in BV Nederland?
Het deed me gelijk denken aan de gouden tijden van De Dijk:
“Kijk nou toch aan
Wat een beschaafde man
Kent alle cijfers uit zijn kop
Zijn hemd is vers
Hij groet beleefd de pers
En je kan hem niets maken
Maar je weet dat het niet klopt
Niet dat dat hem schelen kan
Want hij eet er lekker van”
Dat de heer, die nu in het nieuws is over vermeende corruptie, goed eet dat mag iedereen zelf bepalen. Erger, veel erger is dat er aan de top – en in dit geval zelfs aan de top, die de integriteit hoog in het vaandel heeft – nogal eens flink met puzzelstukken wordt geschoven. Door puzzelstukken, die vaak niet eens bij hetzelfde spel horen, zo in te zetten, kan er aardig onderling gesjoemeld worden. Want meer en minder is het niet.
Laatst hoorde ik dat vlak bij mijn huis het benzinestation was overvallen. Ook hoorde ik dat het al de derde keer was. Dat kwam best hard binnen. Ik dacht dat de wereld één grote ellende was. Snotapen, die voor een paar tientjes – meestal krijgen zie niet veel mee – hun toekomst vergooien en daarmee vertrouwen schaadt. Geconstrueerde inbraken door bendes, wel of niet uit Nederland, die onze huizen en bedrijven leegroven. Na een paar dagen is deze angst, als je het zo mag noemen, verdwenen. “Goed is men op een manier, slecht op een keur aan manieren,’ zei een groot filosoof ooit. Dat slecht zijn niet verdwijnt, zei weer een ander. Of moeten we langzaam naar een Brave New World toewerken?
Uit cijfers blijkt dat het aantal inbraken en overvallen zijn afgenomen. Nu geloof ik dat cijfercarnaval niet helemaal meer. Wordt er overal aangifte van gedaan, hoeveel is er verwerkt en wat zijn kleinere vergrijpen? Een groot gedeelte is verschoven naar de digitale wereld. Ga er maar aanstaan. Als we de cijfers, die we nu hebben, op één hoop zouden kunnen gooien en daar één vergrijp van zouden kunnen maken, hoeveel weegt dat dan op tegen de grotere vergrijpen van mannen (meestal zijn het mannen), die netjes de camera inkijken, hooggeschoold zijn, mooie riante posities hebben verworven en de integriteit zelve zijn? Wat brengt nu meer ellende voort? Welk type criminaliteit schaadt het vertrouwen meer, op korte en lange termijn?
Ten eerste weet ik niet of dit onderzocht is en of je dat wel zo kunt meten. Wat ik wel weet is dat het vertrouwen in bijvoorbeeld politici flink is gedaald. Dit komt niet alleen door de enorme afstanden die er zijn, maar ook door praktijken, die ook deze week weer naar voren zijn gekomen. Of ze het lukt zich hier weer uit te redden is voor hun te hopen. Heeft de vijfde macht hier weer goed werk verricht? Ook al komt de persoon in kwestie er deze keer goed vanaf – we zullen zien – de (kelder) constructies en puzzels – en daarmee het spel – blijven gehanteerd.
Ten tweede blijft dit vraagstuk een voortdurend vraagstuk. Het ging in de tijd van de oude Westerse filosofen zo en dat zal altijd zo zijn. Maar zijn de machtsverhoudingen niet wat scheef? Om te eindigen met De Dijk:
blanke man blanke man
met zijn witte boordje aan
denkt dat hij alles kan