De wil tot macht (April 17, 2015)
Elk dorp kent zijn pappenheimers. Een niet te missen exemplaar dat groter blijkt dan het geweten van het dorp zelf. Dat Sarah een bijzonder meisje was wist eigenlijk iedereen. Maar dat Sarah zo bijzonder creatief was, had niemand uit het honderd en veertig personen tellende dorp, Bornwird, geweten; tot deze dag had niemand dat liever ook niet willen weten.
Sarah, een meisje volop in haar tienerjaren en al jarenlang vechtend tegen haar eigen persoonlijkheid kon werkelijk door alles opgewonden raken. Als de zon opkwam was Sarah een van de eerste die een klein “zonnedansje” maakte; waarbij ze hardop de tegels telde. Daarbij maakte ze zoveel geluid dat de helft van het dorp wakker werd en niet meer in slaap kon komen. Ze vergaven het haar elke keer weer, want ze was een bijzonder meisje. Zelfs Maria, die vanuit de nok van het dak van de kerk midden in het dorp naar Sarah keek, was blijmoedig en wenste iedereen in Friesland een gezegende dag toe.
Op zaterdag sportte Sarah en ze had zich hiervoor ingeschreven bij een fitnesscentrum in Dokkum. De eerste paar weken ging dat goed, maar daarna verloor ze haar enthousiasme en wilde ze van haar contract af. Bij Jan’s fitness gold nog het oude adagium: als je geen zin meer hebt, dan betaal je toch. De wet van Dam was nog niet ingetreden. Met al haar macht probeerde ze nog voor elkaar te krijgen dat het centrum coulance zou bieden, maar dit ging niet. Ze belde, ze e-mailde, schreef zelfs een ouderwetse brief en liet haar moeder bellen, maar niks kon het fitnesscentrum bewegen te gaan bewegen. Al van kleins af aan had ze misstanden gezien, zaken die niet leken te kloppen, maar wel door de beugel gingen. Aangeboren of niet, Sarah haar talent voor slachtofferrecht was oprecht.
Teleurgesteld zat Sarah op zondagavond te kijken naar “Tegenlicht” van de VPRO. In deze uitzending was Joris Luyendijk, antropoloog en journalist, aan het woord over bankiers in hun existentie. Naast haar, met de benen warm onder een dekentje verstopt en een kop thee in haar hand, zat haar moeder driftig mee te schudden. “Vuile schoften zijn het ook. Niet allemaal Sarah, maar oh, je er zo onder uit proberen te lullen als bankier, schoften. Wat een ratten”.
Eenmaal aangekomen op haar kamer wachtte Sarah niet af met het fabriceren van een ultiem complot jegens “de grote mensen wereld”. Op Facebook maakte ze een pagina aan met als titel: “Naaien of genaaid worden.” Met naar licht dramatiek neigende en aan het gevoel appellerende tragiek schreef ze een kort relaas over haar inspanningen geld terug te krijgen van het fitnesscentrum.
Dit viel in goede aarde bij haar vrienden, die als bezetenen het proza deelden. Dit hielp en na een week zat ze al op zevenduizend “likes”en werd haar verhaal de wereld ingeworpen. Het enige waar Sarah om vroeg was excuses en een vorm van coulance.
Sarah, die vroeger als een bezetene te keer kon gaan op een speeltuinapparaat, had weinig gevoel voor verantwoordelijkheid. Ze kon nogal doordrijven en wist haar grenzen nauwelijks af te bakenen. Dagenlang struinde ze het internet af op zoek naar de waanzin van de diepere lagen ervan; ze kwam echt van alles tegen waarvan het daglicht ruim afstand had genomen.
Haar ouders hadden hierop niet altijd antwoord. Jarenlang wisten ze nergens van. Het waren aardige, volkomen naïeve mensen. Geen greintje kwaad te spreken over Mien en Henk.
“Mogen wij met uw dochter spreken over haar Facebookpagina”, vroeg een journalist van een nauwelijks gelezen blad uit Friesland. “Inmiddels, ging hij verder, heeft uw dochter op de pagina “Naaien of genaaid worden”, een fanschare van rond de honderdduizend fans. Het fitnesscentrum, waar uw dochter recentelijk nog touwtje heeft gesprongen is failliet. Andere uitbaters van diverse pluimage hebben geen klandizie meer. Wat vindt u daarvan? Op haar pagina komen er elke minuut honderd mensen bij. We zagen in het begin alleen pubers en jongvolwassenen, die ook boos zijn, maar nu loopt het pas echt goed”, schreeuwde de journalist, die een scoop wilde.
Links Nederland en Rechts Nederland, alle standen en maten kwam ze tegen op de pagina. Extreem rechts ging aan de haal met moskeeën en extreem links ging daar weer mee aan de haal. In een mum van tijd werden duizenden abonnementen van politieke partijen, mobiele providers, magazines opgezegd, werden er duizenden winkels niet meer bezocht, ontving geen museum meer bezoekers, bleven kinderen weg van kinderboerderijen, het ambtelijk apparaat werd geridiculiseerd, de entertainment industrie weggevaagd en fastfoodketens uitgekotst. De bancaire wereld werd leeggeroofd, huizen werden leeggehaald, supermarkten geplunderd, De Wereld Draait Door en RTL Late Night en zelfs Goede tijden Slechte Tijden werden niet meer bekeken, laat staan naar voetbal gekeken! Haar pagina, werd verdubbeld, gekopieerd en weer gebruikt met net zoveel volgers en aanhangers. In minder dan zeven dagen werd er een Nieuwe Wereldorde geschapen.
Sarah, gedreven door emoties van anderen, waande zich als een heerser over het volk, ze had een eigen kalifaat gesticht en was geenszins van plan om te stoppen. Zij kon niet meer stoppen. Het geraas van muisklikken was niet te stoppen. Op school of achter haar computer, ze was altijd in bereik van haar pagina; haar palet aan mogelijkheden oversteeg de Hollandse meesters.
Uiteindelijk, nadat de eerste journalist was geweest en velen waren gevolgd, trok vader de stekker uit haar computer. Ze stopte direct, haalde haar schouders op en deed of er niets gebeurd was. Niet alleen Nederland was geraakt, vrienden van vrienden van vrienden waren besmet met het virus en probeerden menig multinational, die hen al jarenlang hadden voorgelogen te stoppen, door simpelweg abonnementen op te zeggen. Facebook wilde de pagina nog weghalen, maar het werd door Amici in de lucht gehouden en verbeterd. Het geïsoleerde fenomeen bracht harten op hol en zorgde voor een machtswellust waar de wolven geen brood van lusten. Het borrelde nog lang op de bodem van een verontrust Westen.
In Bornwird komt de zon weer op en danst Sarah haar zonnedans op tegels…